początek archiwum

Kostecki

Zaświadczenie weryfikacyjne datowane 7. lipca 1945 roku, wystawione na nazwisko Franciszek Malinowski. Dokument podpisany przez Sergiusza Kosteckiego - ostatniego komendanta PAP (szczegóły poniżej) oraz przez Antoniego Jarosza pseudonim "Jawor" (również uczestnika powojennej konspiracji). Dokument mający bezpośredni związek z akcją wprowadzania członków PAP w struktury MO, UB oraz Wojska.

Arkusz ewidencji personalnej Franciszka Malinowskiego - tego samego, dla którego zostało wystawione pow. zaświadczenie weryfikacyjne. W rubryce "uzupełnienia autobiograficzne" znajdują się informacje na temat działalności konspiracyjnej w PAP (bez użycia prawdziwej nazwy tej organizacji). Data zaprzysiężenia 4.stycznia 1940, kto odebrał przysięgę, data aresztowania itd.

PAP - Polska Armia Powstania Polska organizacja konspiracyjna działająca na Pomorzu od 1940 do 1947 roku, używająca również nazw: "Polska Armia Powstańcza", "Polska Armia Podziemna", "VIII Korpus Pomorski", "PAP-PAL", "Rząd Demokratycznej Polski". Ta ostatnia ochronna nazwa, w skrócie "RDP", bywa tłumaczona jako "Referat Dywersyjny Pomorze". Obecnie PAP jest uznawana za jedną z najbardziej tajemniczych organizacji podziemnych. Budowę struktur PAP rozpoczęto w Toruniu na przełomie 1939 i 1940 roku. Wśród założycieli PAP wymienia się zawodowych podoficerów przedwojennego garnizonu toruńskiego. Najbardziej prawdopodobna jest hipoteza, że tworzenie PAP rozpoczęli ludzie związani z przedwojenną dywersją pozafrontową oraz w ogólności z przedwojennym "II Oddziałem". PAP działało na terenie całego przedwojennego polskiego Pomorza od Inowrocławia i Włocławka przez Toruń do Gdyni, a oprócz tego obejmowało Gdańsk i w ograniczonym zakresie Pomorze Zachodnie. Prowadziło działalność wywiadowczą, sabotażowo-dywersyjną, szkoleniową, jednak tylko w niewielkim zakresie działalność propagandową oraz typowo partyzancką.

Zbrojne oddziały PAP były nieliczne, jednak siatka organizacyjna była rozbudowana i liczyła kilka tysięcy osób. Tworzono magazyny broni ukryte w lasach (między innymi w pobliżu Gdyni i Rumi) na wypadek antyniemieckiego powstania na Pomorzu. PAP prowadziło też między innymi akcję przerzucania przez Gdynię do Szwecji angielskich i francuskich żołnierzy zbiegłych z obozów jenieckich. Przeprowadziło wiele akcji sabotażowych, z których najbardziej znane są podpalenia młynów i magazynów w roku 1941. PAP przeprowadziło też akcje polegające na wykolejeniu pociągów. W nocy z 8. na 9. czerwca 1942 roku grupy dywersyjne złożone z partyzantów Gryfa Pomorskiego oraz z członków PAP wykoleiły pociąg pasażerski pod Zblewem. Akcja ta jest uznawana za nieudany zamach na Hitlera. Jest prawie pewne, że PAP utrzymywało kontakt ze służbami brytyjskimi.

W 1943 roku organizacja została w znacznym stopniu rozbita przez gestapo. Odbudowana po roku 1943 używała najczęściej nazwy "Polska Armia Podziemna". W tym okresie działalność dywersyjno-sabotażowa PAP była mniej intensywna. Prowadzono nadal intensywną działalność wywiadowczą. W styczniu 1945 roku PAP zostało włączone do PAL (Polskiej Armii Ludowej), stąd używana w 1945 roku nazwa "PAP-PAL". Wątpliwe jest, aby PAP było organizacją opozycyjną wobec AK lub organizacją autentycznie lewicową. Raczej należy przyjąć, że PAP zarówno wobec AK, jak i wobec większości własnych członków zachowywało tajemnicę co do swych głównych zadań i co do rzeczywistej podległości.

W 1945 roku, po wkroczeniu na Pomorze Armii Czerwonej Rozkaz Komendy Głównej PAP nakazał członkom organizowanie struktur MO. Członkowie PAP ujawniali się. Wprowadzono wielu członków PAP do Milicji, UB oraz Wojska (w tym początkowym okresie nawet żołnierze AK po ujawnieniu się byli przyjmowani do MO, UB czy KBW, a niekiedy nawet wcielani pod przymusem - Antoni Żubryd oraz "Ogień" to najbardziej znane i jaskrawe, lecz nie jedyne przykłady antykomunistycznych dowódców służących w UB). Pozorowano lojalność wobec nowej władzy. Na tej bazie przystąpiono do odtwarzania struktur PAP jako konspiracyjnej organizacji antykomunistycznej. W okresie 1945-1947 PAP nie podejmowała żadnych działań zbrojnych ani dywersyjnych, ograniczając się w zasadzie do budowania i utrzymywania siatki organizacyjnej oraz do działalności wywiadowczej. W czasie amnestii 1947 roku, nastąpiło ponowne ujawnienie wielu członków PAP, w tym powojennego komendanta PAP Sergiusza Kosteckiego "Czarnego". Amnestia 1947 roku zakończyła działalność PAP.

Sergiusz Kostecki
Urodzony 15. lipca 1914 roku w Wiaźmie w Rosji. Pseudonimy: "Czarny", "Major Czarny". Komendant PAP w latach 1945-1947. Inżynier chemik, podporucznik rezerwy od 1937 roku, w 1939 awansowany na porucznika. Przeszkolony w ramach dywersji pozafrontowej. Od jesieni 1939 roku członek organizacji "Grunwald", a następnie Komendy Obrońców Polski. Na początku 1940 roku włączył się do budowy struktur PAP. Do 1943 roku należał do kierownictwa PAP, będąc szefem kontrwywiadu PAP. W 1943 roku pełnił funkcję adiutanta komendanta rejonu toruńskiego, a następnie komendanta głównego PAP Edwarda Słowikowskiego (Edward Rudzki). Po wykonaniu przez AK wyroku śmierci na Słowikowskim/Rudzkim przejął obowiązki komendanta PAP. W lutym 1945 roku ujawnił się i wziął udział w tworzeniu struktur MO na terenie miasta i powiatu toruńskiego. W tym samym czasie podjął służbę w wojsku. Kilkakrotnie zwalniany w roku 1945 i ostatecznie w 1946. Po ujawnieniu w roku 1945 nadal prowadził działalność konspiracyjną. Zagrożony aresztowaniem przez UB ukrywał się we Wrocławiu. Podczas amnestii 1947 roku ujawnił się. Wkrótce potem aresztowany, podejrzany między innymi o kontakty z władzami polskimi w Londynie, nie został jednak postawiony w stan oskarżenia. Od 1947 roku członek PPR, a następnie PZPR. Zmarł w roku 1975.


kostecki01
kostecki02
kostecki03

Uwaga: evot.org nie gwarantuje prawa do kopiowania ! W szczególności kopiowanie w celach komercyjnych narusza zasady tego archiwum. © archiwum.evot.org 2020